سیزدهمین برنامه زنده انجمن کتابداری و اطلاع رسانی ایران با موضوع “مرور سیستماتیک (نظام مند) در پژوهش های دانشگاهی” با حضور سرکارخانم دکتر پورنقی و سرکار خانم دکتر صمیعی در صفحه اینستاگرام انجمن کتابداری و اطلاع رسانی ایران در تاریخ سه شنبه 15 مهر 1399 از ساعت 21 الی 23 برگزار شد.
در ابتدای برنامه خانم دکتر صمیعی ضمن خوش آمد گویی به حاضرین در این لایو و خانم دکتر پورنقی مقدمه ای کوتاه درخصوص این برنامه ارائه کردند. خانم دکتر پورنقی در ابتدای صحبتهای خود تعریفی از مرور سیستماتیک را بیان کردند. سپس این روش را با یک مطالعه مروری مقایسه میکنند و همچنین این که چه شد که از روش مرور سیستماتیک در حوزه های مختلف از جمله پزشکی که آغازگر این روش به نوعی بوده است بهره گرفته شد. مزیت ها و ارزش این روش نیز در این برنامه به آن اشاره شده است.
تعریف ایشان از مرور سیستماتیک این است که این روش همان مطالعه مروری است اما با این تفاوت که با یکسری روش ها و ابزارهایی به انتخاب منابع زده می شود دسته بندی می شوند و سپس مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرند. در ادامه بحث نیز به تفاوت های اساسی بین مرور سیستماتیک و مطالعه مروری پرداخته شد؛ از جمله اینکه مطالعه مروری را فقط افراد خبره در هر خوزه می توانند انجام بدهند اما مرور سیستماتیک را هر فردی با هر درجه تخصصی می تواند به این مطالعات بپردازد. یا این که در در مطالعه مروری فرد پژوهشگر برای منابع دست به انتخاب می زند و بهتر منابع در هر حوزه را انتخاب می کند اما در مرور سیستماتیک پژوهشگر تمامی منابع در آن حوزه را مورد بررسی قرار می دهد. در ادامه نیز به ضرورت انجام این روش اشاره کردند که می توان گفت این بود که در ارائه تصمیمات بزرگ و تأثیرگذار در سطح کلان از این مقالات استفاده می شود.
در بخشی از صحبت ها نیز به تاریخچه این نوع مطالعات نیز پرداخته شد که از قرن 17میلادی در حوزه نجوم مرور سیستماتیک به کار برده می شود اما به صورت فراگیر و همگانی از اواسط قرن 20 میلادی بود که در پزشکی و پییراپزشکی رواج بیدا کرد.
در پایان بخش اول جلسه نیز به تعدادی از سوالات حاضرین در جلسه پاسخ داده شد.
در بخش دوم به 8 گام مرور سیستماتیک بیان شد. برمبنای دستنامه کوکرین مرور سیستماتیک دارای 8 گام است. گام اول انتخاب موضوع است. انتخاب موضوع باید بازتاب داشته باشد. گام دوم معیارهای ورود و خروج است. یعنی چه نوع مطالعاتی را می خواهیم وارد مطالعه کنیم و چه نوع مطالعاتی را نمی خواهیم. گام سوم تعیین استراتژی جست¬وجو است. گام چهارم استخراج داده ها است. گام پنجم ارزیابی کیفیت است. گام ششم تحلیل داده ها و ارائه نتایج است. گام هفتم تفسیر نتایج است. گام هشتم به کارگیری نتایج است.
در انتهای برنامه نیز خانم دکتر پورنقی به سوالات مطرح شده پاسخ دادند.