این نشست که نخستین نشست استانی ژورنال کلاب کمیته پژوهش بود با همکاری انجمن علمی کتابداری و اطلاع رسانی شاخه آذربایجان شرقی و دانشگاه تبریز به بررسی دو مقاله در حوزه بازیابی اطلاعات پرداخت.

پنل اساتید حاضر و شرکت‌کننده دراین جلسه شامل دکتررسول زوارقی به عنوان مدیر نشست، دکتر هاشم عطاپور عضو هیئت ‌علمی دانشگاه تبریز و ارائه ‌دهنده مقاله فارسی در جلسه، دکتر سولماز زرداری عضو هیئت ‌علمی دانشگاه تبریز و رئیس انجمن کتابداری و اطلاع‌ رسانی شاخه آذربایجان شرقی؛ دکتر تراب نجاری عضو هیئت ‌علمی دانشگاه تبریز و آقای مجیدی عضو هیئت علمی بورسیه دانشگاه تبریز و آقای اکبرنژاد عضو هیئت علمی بورسیه دانشگاه شهید مدنی آذربایجان و عضو هیئت ‌مدیره انجمن آذربایجان بودند.

در ابتدای این نشست پس از تلاوت آیاتی چند از قران مجید، نخست دکتر زوارقی به عنوان مدیر جلسه به بیان کلیاتی در زمینه اهمیت و ضرورت بازیابی اطلاعات و رویکردهای پژوهشی آن پرداخت. وی  مهم‌ترین چالش عصر حاضر را مربوط به بازیابی صحیح اطلاعات و بازیابی اطلاعات معتبر در بین انبوه اطلاعات تولید شده بیان داشتند.

عضو هیئت علمی دانشگاه تبریز خاطر نشان کرد که در عصر حاضر در حوزه علم اطلاعات، با در نظر گرفتن تسهیلات فناوری اطلاعات از بعد فنی و زیرساخت‌های نرم‌افزاری شرایطی فراهم شده است که مباحث ذخیره‌سازی اطلاعات به اندازه بازیابی اطلاعات چالش‌برانگیز نباشد.

وی ادامه داد که تولید اطلاعات به صورت ساختاریافته در قالب زبان ماشینی بازنمایی اطلاعات را تسهیل می‌کند که به نوبه خود بر تسهیل بازیابی اطلاعات موثر است.

زوارقی با اشاره به پیدایش مدیریت دانش و تبدیل دانش نهان به دانش عیان به اهمیت موضوع یافتن متخصصان[1]  در قالب مدیریت دانش اشاره نمود.

وی بیان کرد که موضوع خبره یابی یا همان بازیابی متخصصان این ادعا را دارد که برخی از چالش‌های موجود در بازیابی اطلاعات را مرتفع می‌نماید و بهتر بازنمایی می‌کند که چه کسی دارای چه تخصصی است. بازیابی متخصصان برای درک دانش افراد و یافتن افراد مرتبط با حوزه‌ای حساس بسیار حائز اهمیت خواهد بود. یکی از مهم‌ترین کاربردهای خبره یابی در ارتباط بین صنعت و دانشگاه است.

در ادامه جلسه عطاپور به ارائه مقاله فارسی[2] پرداخت.

وی در ابتدا با ارائه تعریفی عملیاتی از مفهوم متخصص و تخصص عنوان داشت که به کسی می‌توان متخصص گفت که علاوه بر شهرت علمی در حوزه موضوعی خود از مستندات و بروندادهای عملی (شامل کتاب مقاله و…) در زمینه مربوطه برخوردار باشد.

عضو هیئت علمی دانشگاه تبریز با بیان مقدماتی در زمینه مدیریت دانش به تاریخچه مختصری از بازیابی متخصصان اشاره نمود و خاطر نشان کرد که از حدود 30  سال پیش زمانی که مشخص شد افراد بیشتر در رفع نیاز اطلاعاتی به افراد متخصص مراجع می‌کنند و از روابط غیر رسمی استفاده می‌کنند موضوع بازیابی متخصصان مطرح بود اما تا دهه 1990 میلادی که موضوع مدیریت دانش اهمیت یافت به حوزه بازیابی متخصصان توجه کافی نشد و بنابراین 30 سال طول کشید تا بازیابی اطلاعات به بازیابی افراد تبدیل شود.

عطاپور بیان کرد که در بازیابی متخصصان ما اطلاعات را به افراد ربط می‌دهیم. یعنی وقتی سؤالی پیش می‌آید به جای مراجعه به منابع به افراد متخصص مراجعه می‌شود.

 در ادامه وی به توضیح مختصری در مورد نظام‌های دستی، خوداظهاری متخصصان و خودکار جمع‌آوری اطلاعات مستندات برای بازیابی متخصصان و مزایا و معایب روش‌های غیر خودکار در سازمان‌ها پرداخته و دو مدل از مدل‌های موجود یعنی مدل بازیابی ارائه شده توسط بالوگ، آزوپادی و د ریک[3] در سال 2006 و مدل رأی‌ دهی مک ‌دونالد[4] را شرح داد. همچنین به ارتباط پرس‌وجوهای ارائه شده و تخصص افراد پرداخته شد و مستندات موجود را به عنوان میانجی جهت ربط دادن فرد به پرس‌وجو تلقی کرد.

عطاپور مطرح نمود که از بازیابی متخصصان می‌توان به عنوان مثال برای یافتن اساتید در داوری مقالات، یافتن اساتید راهنما برای دانشجویان و یافتن نویسندگان خبره و غیره استفاده نمود. همچنین مفهوم جدید بازیابی سازمان[5] مبتنی بر مفهوم بازیابی متخصصان بنا نهاده شده است. در ادامه با بیان این مقدمات و پیشینه موضوعی در زمینه بازیابی متخصصان و افراد خبره عطاپور به بیان مسئله، سؤالات و روش پژوهش و یافته‌های پژوهش مندرج در مقاله اشاره نمود.

در ادامه جلسه زوارقی با تأکید بیشتر بر روش‌شناسی به بیان محتوای مقاله انگلیسی[6] پرداخت. وی به مقایسه نوآوری‌های نهفته در دو مقاله مذکور پرداخت و جوانب مختلف موضوعی مطرح در مقاله انگلیسی را به‌طور خلاصه شرح داد.

در پایان جلسه، پرسش و پاسخ بین حضار و پنل اساتید برگزار شد و ارائه‌دهندگان مقالات به پرسش حضار پاسخ دادند.

گفتنی است، موضوع و زمان دهمین نشست ژورنال کلاب متعاقبا اعلام خواهد شد.

1. Expert Finding
2. عطاپور هاشم؛ فهیم­نیا، فاطمه. زودآیند. کاربست مدل‌ بازیابی تخصص برای یافتن نویسندگان خبره. پژوهشنامه پردازش و مديريت اطلاعات. http://jipm.irandoc.ac.ir/article-1-3434-fa.pdf

1. Balog, L. Azzopardi, & M. de Rijke
2. MacDonald
3. company retrieval
4. Neshati, Mahmood, Fallahnejad, Zohreh and Beigy, Hamid (2017). On dynamicity of expert finding in community question answering. Information Processing and Management.53 (5). Pp: 1026-1042. DOI: https://doi.org/10.1016/j.ipm.2017.04.002