شرکت‌کنندگان در کنگره، به خوبی ضرورت برون‌گرایی در حرفه را در راستای دسترسی گسترده‌تر جامعه به اطلاعات کیفی و پیاده‌سازی راه‌های موثرتر برای ارائه انواع خدمات اطلاعاتی درک می‌کنند و از اعضای حرفه درخواست دارند تا بخش عمده‌ای از فعالیت‌ها و برنامه‌های خود را به سوی جامعه‌گرایی سوق دهند. بر این اساس، نشست‌های پانزده‌گانه همراه با بیانیه‌های آنها در ادامه می‌آید:
۱. دسترسی آزاد به اطلاعات: از شعار تا واقعیت؛
در ايران به سياست‌گذاري و برنامه ريزي در زمينه دسترسي آزاد به اطلاعات نيازي اساسي وجود دارد و راهكارهاي عملياتي در اين رابطه بايستي تدوين گردد. براي اين منظور فرهنگ‌سازي از طريق آموزش رسمي و آموزش كوتاه مدت، ايجاد زيرساختهاي سخت افزاري و نرم افزاري، مشخص شدن متولي يا متوليان دسترسي آزاد، كيفيت محتوايي، تدوين آيين نامه در سطح ملي يا دانشگاهي و نهايتاً جنبه اقتصادي به دسترسي آزاد و الگوهاي مالي آن مانند دسترسي آزاد سبز در قالب واسپارگاه هاي سازمان و دسترسي آزاد طلايي در قالب انتشار در نشريات دسترسي آزاد مورد تأكيد قرار گرفت.
۲. کتابخانه‌های دانشگاهی: نقش اعضای هیئت علمی در رونق کتابخانه های دانشگاهی؛
اعضای هیئت علمی بدون آشنایی با منابع اطلاعاتی موجود نمی توانند دانشجویان را به منابعی فراتر از جزوه کلاسی راهنمایی کنند. به عبارت دیگر، برای استفاده مؤثر و در اختیار قرار دادن قدرت انتخاب منابع یادگیری لازم است که اعضای هیئت علمی از مجموعه موجود در کتابخانه های دانشگاهی و سطح دشواری آنها متناسب با هر مقطع اطلاع داشته باشند. کتابداران دانشگاهی بدون کمک گرفتن از دانش تخصصی و نیاز اطلاعاتی اعضای هیئت علمی نمی‌توانند مجموعه ای متوازن و متناسب فراهم نمایند. رابطه بین کتابداران و اعضای هیئت علمی رابطه ای دوسویه و تعاملی است اما به دلیل پیشینه آموزشی و مهارتی اعضای هیئت علمی حرکت اولیه و کار کیفی و مؤثر باید از سوی کتابداران دانشگاهی آغاز شود و تداوم داشته باشد. لازم است برای جلب همکاری اعضای هیئت علمی از تمامی راه‌های اطلاع رسانی (اعم از سنتی و دیجیتالی) استفاده شود.
۳. مسائل دانشجویان و دانش‌آموختگان: با تاکید بر مسائل دانش‌آموختگان؛
دانشگاه ها زمينه ارتباط دانش آموختگان با دانشگاه محل تحصيل را براي دوره اي يكساله و به منظور تامين نيازهاي پژوهشي ومشورتي فراهم كنند. ضرورت آشنايي با روش هاي كارآفريني و شناخت قوانين بازار كار از طرف دانشگاه ها به رسميت شناخته شود. انجمن كتابداري و اطلاع رساني براي همراهي و همياري در كنار دانش آموختگان براي يك تعامل دو سويه و متقابل ميتواند اقدامات مفيدي انجام دهد. دانشگاه ها و سازمان هاي مرتبط با آموزش و اشتغال كتابداران نسبت به ايجاد و تداوم رابطه‌اي دوسويه تعهد داشته باشند. دراين راستا تشكيل کمیته یا کارگروه دانش‌آموختگان توصيه مي‌شود. همچنین، مشكلات و ضعف هاي برنامه هاي درسي متناسب با نيازهاي واقعي بازار بررسي و برطرف شوند و دانشجويان براي تقويت توانايي ها و مهارت هاي حرفه اي خود بايد تلاش مضاعف داشته باشند و تنها متكي به اساتيد و انجمن براي يافتن كار نباشند.
۴. کتابداران و کتابخانه هاي علوم پزشکي: شفاف سازي مفهوم کتابدار باليني؛
كاملاً آگاهيم كه جستجوي موثر و هدفمند اطلاعات باليني در زمان مناسب يكي از آرمانها و اهداف پزشكان و مديران امور درماني كشور است و تقاضا براي دسترسي به اطلاعات بلادرنگ و موثر هم توسط بيماران و هم متخصصان حوزه سلامت افزايش يافته است. بنابراین پيشنهاد مي شود فعاليت هاي حرفه اي كتابداران و متخصصان اطلاع رساني در عرصه سلامت و درمان در دانشگاه هاي علوم پزشكي كشور بازنگري شود. در آموزشهاي رسمي كتابداري پزشكي كشور، سرفصل هاي نويني در جهت تقويت گرايش باليني در رشته ايجاد شود. همچنین، در نظام تحول سلامت كشور، مفهوم و جايگاه كتابدار باليني آشكارتر و مشخص تر تعريف شود.
۵. سازماندهی دانش: چالش های ارتقاء کیفیت در سازماندهی اطلاعات؛
با توجه به تحولات گسترده در عرصه سازماندهي اطلاعات و دانش اكنون ضرورت دارد كه نظامها و نرم افزارهاي مورد استفاده در اين زمينه مورد بازطراحي قرار گيرند تا آنچه به مفهوم واقعي محتواي اطلاعات و دانش مورد نياز جامعه است به درستي سازماندهي شده و در دسترس نيازمندان قرار گيرد. تأكيد مي شود كه زندگي در فضاي كنوني و آينده به طور اساسي مستلزم سازماندهي و دسترسي اثربخش به اطلاعات و دانش است. در اين راستا توجه به كنترل كيفيت در سازماندهي اطلاعات و دانش در سطح ملي و بويژه در نهادهاي مادر مانند كتابخانه ملي ايران، پژوهشگاه علوم و فناوري اطلاعات ايران (ايرانداك)، مركز منطقه اي اطلاع رساني علوم و فناوري در كتابخانه هاي بزرگ از اهميت بسيار بالايي برخوردار است.
۶. مسایل شغلی کتابداران: فعالیتهای صنفی و موانع آن؛
تعريف صنف و ابعاد آن، انجمن صنفي چيست و چه اهداف و وظايفي مي تواند داشته باشد، بررسي كاركردهاي انجمن هاي علمي كه كار صنفي مي‌كنند و نقش نظام‌هاي حرفه‌اي در انجمن‌هاي صنفي مورد بررسی و تأکید قرار گرفت. همچنين، در پايان اعلام شد كه كارگروه مطالعات صنفي در انجمن، تشكيل و از همه براي يافتن راهكار دعوت به همكاري شود.
۷. موزه ها و مسایل آن: موزه ها به عنوان سازمانهای اطلاعاتی؛
بررسی محتوای قوانین صادر شده برای حفاظت، حراست و سرویس دهی منابع موزه ای و ایجاد راهکارهایی برای دیجیتال سازی، ایجاد ارتباط عمیق و موثرتر بین نهادهای اجرایی و بدنه ی دانشگاهی به عنوان نهاد پژوهش به منظور اجرای طرح های سازماندهی و توصیفی اشیا موزه و دیجیتال سازی منابع، بررسی رهیافت ها و خلاء های مدیریتی در سازمان میراث فرهنگی و تفکیک حوزه های مطالعات گردشگری از آنها به منظور دسترسی صحیح و سرویس دهی دقیق تر به کاربران، ایجاد پایگاه‌های داده برای اطلاع رسانی موزه و اشیا موزه ای به منظور سهولت در امر تطبیق و پژوهش توسط کاربران در فضای مجازی، ایجاد تعامل بین گروه های سازماندهی اطلاعات، موزه داران و نهادهای قانون گذار برای تدوین و تصحیح برخی تبصره ها در دسترسی آسانتر به منابع و اشیا موزه ای برای پژوهش از جمله مسائلی است که باید بیش از پیش در موزه‌ها مورد توجه قرار گیرد.
۸. کتابخانه‌های عمومی: توسعه خدمات کتابخانه‌ای؛
چندگانگی مدیریتی و تعدد سازمانهای مسئول و متولی در حوزه کتابخانه‌های عمومی منجر به گستردگی خدمات در این کتابخانه‌ها شده است. در عین حال، همفکری، هم‌افزایی و تعامل بین این نهادها در ارتقاء کیفی و کمی خدمات به اعضاء و جامعه مخاطبان کتابخانه‌های عمومی اثرات مطلوب دارد. ظرفیت‌های موجود در دستگاه‌هایی که متولی امر کتابخانه‌های عمومی هستند، می‌تواند فرصت‌هایی ارزشمند برای توسعه همکاری‌های فیمابین و تبادل تجربیات در راستای بهبود و گسترش خدمات به اعضاء فراهم کند. بر این اساس، تدوین سازوکار اجرایی، ارتباطی و قانونی مابین دستگاه‌های فرهنگی مسئول و متولی کتابخانه‌های عمومی به منظور همکاری‌های چندجانبه ضرورت دارد. همچنین، در کنار توسعه کمی کتابخانه‌های عمومی، ارتقاء کیفی و هدفمند خدمات با در نظرگرفتن نیازهای همه اقشار مردم، به منظور نیل به اهداف مدنظر ضروری است. در این راستا، نهادها و سازمانهای همسو در حوزه کتابخانه‌های عمومی بایستی با در نظر گرفتن اهداف متعالی و حقیقی فوق نسبت به توسعه کمی و کیفی خدمات خود اقدام نمایند. نهادهای همسو و متولی در حوزه کتابخانه‌های عمومی بایستی با تشریک مساعی، تبادل تجربیات و انعقاد تفاهم نامه‌های مشترک، برنامه‌ریزی منسجم و هدفمندی را به منظور ارائه خدمات متنوع به همه اعضاء و مخاطبان کتابخانه‌های عمومی تدوین کنند. تعامل بین انجمن‌های علمی و دانشگاهی و سازمانهای همسو در حوزه کتابخانه‌های عمومی به منظور همفکری و هم‌اندیشی در رفع مشکلات این حوزه پیشنهاد می‌شود.
۹. فناوری و نوآوری: بررسی وضعیت کسب و کارهای محتوا محور ایران؛
طرحهايي همچون ۱۰ برابر کردن تولید محتوای داخلی با رویکرد کسب و کار دیجیتال و فرصتهای آن برای متخصصان علم اطلاعات؛ اقتصادی کردن محتوای بومی تولید شده و طرح راه اندازی پارک تولید محتوای بومی کشور و فرصتهای آن برای متخصصان علم اطلاعات تشريح شد. همچنين، نقاط ضعف و چالشهای پیشروی کسب و کارهای محتوا محور در ایران و نقش و جایگاه کتابخانه ها و مراکز اطلاعاتی در زیست‌بوم کسب‌وکار محتوا محور بررسي شد.
۱۰. کتابخانه های کودک و آموزشگاهی: نقش کتابدار در این مراکز؛
لزوم بازنگری در دروس دانشگاهی رشته با رویکرد کتابخانه های آموزشگاهی و پرداختن به مباحثی چون روانشناسی کودک، روش تدریس، شیوه‌های یادگیری، ادبیات کودک و ضرورت برقراری ارتباط بین کتابداران و معلمان، مدیران و ناظمان و اولیاء مدارس به منظور ایجاد تسهیلاتی برای برطرف کردن موانع در زمینه کتاب و کتابخوانی و همچنین، شرکت در برنامه ریزی درسی از سوی کتابدار ضروری است. همچنین، تغییر شرح وظایف کتابدار بعنوان کتابدار-معلم و کمک آنان جهت انجام فعالیتهای ترویجی نیز حیاتی است. کتابداران باید تلاش کنند موانع برقراری امانت بین کتابخانه‌های آموزشگاهی را بردارند.
۱۱. مديريت كيفيت خدمات اطلاعاتي: استانداردهاي خدمات كتابخانه در محيط الكترونيكي؛
به منظور ارتقاء كيفيت خدمات كتابخانه ها و مراكز اسناد كشور، در مواردي كه نياز به استاندارد وجود دارد، استانداردها بايد شناسايي، تدوين و جاري‌سازي شود. در اين خصوص، طرح ريزي و اجراي آموزشهاي ضروري مبتني بر نيازسنجي و مطالعات كاربران با مشاركت تدوين كنندگان استانداردها از يكسو، و كتابداران و متخصصان اطلاعات به عنوان توليد كنندگان اصلي محتوا و واسط ميان تدوين كنندگان و كاربران، به ويژه در محمل هاي الكترونيكي توسط نهادهايي مانند انجمن مورد تأكيد قرار گرفت. در اين زمينه، رابطه مناسب ايجاد شده ميان انجمن و سازمان ملي استاندارد ايران، بويژه كميته فني TC / ۴۶ ميتواند به مثابه يك ظرفيت قابل توجه در تدوين، تصويب و آموزش استانداردهاي پايه حرفه و رشته كارگشا باشد.
۱۲. سواد اطلاعاتی: سواد اطلاعاتی برای ترویج خودتوانمندسازی؛
سواد اطلاعاتی فراتر از مهارت جستجو در بانک‌های اطلاعاتی و یافتن مقاله و پایان‌نامه برای یک پروژه درسی است. سواد اطلاعاتی یک توانمندساز است که یادگیری مستقل و تمام عمر را ممکن می‌سازد. برای بهره‌برداری از قابلیت توانمندساز سواد اطلاعاتی باید سواد اطلاعاتی را به عنوان یک طرز فکر میان خود و کاربران (مشتریان‌مان) ترویج دهیم. باید مفهوم سواد اطلاعاتی را در ذهنمان ساختارشکنی کنیم یعنی بپذیریم نیاز اطلاعاتی باید به نیاز دانشی، بینشی و مهارتی بسط بیابد. اطلاعات موردنیاز هم فرمهای غیرمعمولی دارد که در کتابها و کلاسها کمتر به آن پرداخته شده است. با این طرز فکر وارد فرایند خودتوانمندسازی میشویم یعنی خودمان را برای نیاز واقعی کاربر و بازار روز حرفه و رشته می‌سازیم و با قرارگیری در چرخه مولد خودتوانمندسازی، کتابداران خودانگیخته و خلاق مجال و بستری خواهند یافت برای یادگیری چیزهای نو و به اشتراک‌گذاری تجربه‌هایشان از این فرایند.
۱۳. اطلاعات سبز: کتابخانه،مبدأییبرای تفکر محیطزیستی؛
در جهت تسهيل انتقال اطلاعات و آموزه‌هاي محيط زيستي همكاري بيشتري ميان دفتر آموزش ترويج سازمان حفاظت ازمحيط زيست ونهاد كتابخانه هاي عمومي كشور صورت گيرد كه ميتوان به پارك كودك شهرداري در اين زمينه اشاره كرد تا مكاني شود براي ترويج محيط زيست وهمكاري NGOها را در اين پارك بتوان داشته باشيم. كمپين بين كتابداران با عنوان ترويج محيط زيست ايجاد شود تا هدفمندي وفعاليت هاي اين كمپين مشخص شود و هر كتابدار خودرا به عنوان مروج محيط زيست معرفي كند. همچنین، كمپين هاي محيط زيستي مانند سه شنبه هاي بدون خودرو و يا كمپين ۱۸۰ درجه بدر كتابخانه ها اجرا شود.
۱۴. آرشیو و مراکز اسنادی: آرشیو و مسایل آن؛
با توجه به توسعه منابع اطلاعاتی و تکثر و تنوع آنها، ضرورت دارد نگاه جدیدی به تعریف سند در حوزه آرشیو وجود داشته باشد. باید تأکید شود که نگاه به آرشیو نباید نگاه کتابدارانه باشد. مواد آرشیوی برخلاف کتابها، به صورت مجزا فهرست نویسی و رده بندی نمی شوند بلکه باید آنها را به عنوان یک مجموعه در نظر گرفت و بر مبنای استانداردها و فراداده های موجود به سازماندهی، تنظیم و توصیف آنها اقدام نمود. از جمله منابع آرشیوی که مورد استفاده همگان است تاریخ شفاهی است. ضرورت دارد هر چه سریعتر نسبت به شناسایی پیشکسوتان رشته های مختلف و دریافت اطلاعات مورد نیاز از آنها پرداخت. آرشیو ملی باید مقررات مربوط به ارزیابی و امحاء منابع آرشیوی اعم از چاپی و الکترونیکی مانند اتوماسیون های اداری اقدامات لازم را به سازمانهای دولتی ابلاغ نماید. آرشیوهای دیداری و شنیداری نیز باید به عنوان بنیان اساسی توزیع این نوع منابع اطلاعاتی مورد توجه بیشتر قرار گیرند و در سازماندهی این منابع بر اساس اصول آرشیوی اقدام شود.
۱۵. مسائل نشر: چالشهای نشر تخصصی علم اطلاعات.
یکی از مهم‌مشکلات نشر تخصصی عدم ارتباط بین محتوای تولید شده و نیازهای جامعه متخصصان و بازار کار است. بنابراین لازم است ناشران در تولید محتوا، نیازهای واقعی جامعه کتابداری و بازار کار را مدنظر قرار دهند. توجه ناشران به فرایندهای داوری و کارشناسی اثر قبل از انتشار ضرورتی اجتناب ناپذیر است و ناشران باید جدیت بیشتری در این خصوص داشته باشند. توجه به مباحث بنیادی رشته در چند سال گذشته مورد کم مهری قرار گرفته و ناشران لازم است توجه بیشتری به این حوزه داشته باشند. در تولید کتاب‌های باید دقت شود تمام حوزه‌های موجود در رشته مورد توجه قرار گیرد و جامعیت نسبی در انتشار کتابها مدنظر ناشران قرار گیرد. منابع اساسی رشته که در سال‌های گذشته منتشر شده با توجه به تحولات سال‌های اخیر باید به‌روزرسانی شود. متاسفانه در سال‌های گذشته بلبشویی در انتشار کتاب‌های تخصصی رشته به وقوع پیوسته و کتاب‌های مناسب و ارزشمند چندانی منتشر نشده است، برنامه‌ریزی درست، به‌طوری که محتوای تولید شده از کیفیت لازم برخورداری و همچنین با نیازهای جامعه همخوانی داشته باشد، باید در برنامه ناشران قرار گیرد. با توجه به اینکه بخشی از مشکلات کیفیت محتوا، به دانشِ پایین نویسندگان کم‌مایگی بدنه دانشگاه و نظام آموزشی و همچنین نبود مهارت کافی در تولید محتوای مناسب است، انجمن کتابداری و اطلاع‌رسانی می‌تواند در آموزش متخصصان و همچنین اعضاء هیأت علمی نقش موثری داشته باشد.
